
Bilans prac na cmentarzach wojennych w 2020 roku

24 sierpnia 2020
W tym roku okoliczności prowadzenia prac były wyjątkowo niesprzyjające. Z powodu epidemii warunki pobytu zorganizowanej grupy na Ukrainie pozwoliły na przyjazd tylko kilkunastu osób. Było więc mało ludzi, mało czasu i dużo zadań. Na szczęście pogoda i wysoka mobilizacja pozwoliły nam zwyciężyć wszystkie przeciwności. Udało się też dotrzeć w nowe miejsca i pomóc przyjaciołom, których reżim sanitarny w sierpniu zatrzymał w Polsce.
W 2020 roku pielęgnowanie i porządkowanie dotyczyło następujących miejsc pamięci poświęconych Legionom Polskim, żołnierzom Wojska Polskiego z wojny Polski z Rosją Sowiecką (1919-1920) oraz innych wojennych miejsc pamięci na Ukrainie.
1) MIEJSCA PAMIĘCI POŚWIĘCONE LEGIONOM POLSKIM (1914-1916)
a) cmentarz wojenny w Polskim Lasku koło Kostiuchnówki, obejmuje odnowione przez nas mogiły z okresu II Rzeczypospolitej oraz nowe groby i kwatery legionistów przeniesionych z grobów w Kołkach i Kostiuchnówce, tablice pamiątkowe z nazwiskami poległych oficerów, których grobów nie odnaleziono, zrekonstruowaną kaplicę polową;
cmentarz obejmuje również kilka grobów żołnierzy Wojska Polskiego z lat 1919-1920;
b) cmentarz wojenny w Kowlu na Górce - na cmentarzu znajdują się też groby żołnierzy Wojska Polskiego z lat 1919-1920, centralne upamiętnienie tworzą krzyże z inskrypcjami nagrobnymi poległych żołnierzy tego okresu;
c) cmentarz wojenny w Koszyszczach;
d) cmentarz wojenny w Jeziornej;
e) kwatera wojenna w Wołczecku;
f) kwatera wojenna w Maniewiczach;
g) kwatera legionowa w Kowlu (cmentarz komunalny);
h) mogiła i pomnik w Trojanówce;
i) mogiła zbiorowa Bracka w Kostiuchnówce;
j) mogiła zbiorowa w Czersku;
k) kopiec chwały legionowej na Polskiej Górze w Kostiuchnówce;
l) słupy pamięci na pobojowisku kostiuchnowskim w Polskim Lasku, Anielinie, reducie Piłsudskiego, Saperskim Lasku, Nowym Jastkowie, Nowej Rarańczy, nad Garbachem;
m) kwatera legionowa na cmentarzu w Kuklach;
n) mogiła zbiorowa legionistów w Jabłonce Wielkiej.
2) MIEJSCA PAMIĘCI POŚWIĘCONE ŻOŁNIERZOM WOJNY Z ROSJĄ SOWIECKĄ (1919-1920)
a) Kowel na Górce - część kwatery polskiej;
b) Kwatera na cmentarzu w Kowlu;
c) grób Franciszka Młynarczyka- żołnierza poległego w wojnie polsko-bolszewickiej w Cminach;
d) grób nieznanego żołnierza w Poljanach;
e) zbiorowa mogiła oficerska w forcie tarakanowskim pod Dubnem;
f) mogiła zbiorowa na cmentarzu w Zdobunowie;
g) zbiorowa mogiła na cmentarzu w Ostrówkach.
3) MIEJSCA PAMIĘCI POŚWIĘCONE II WOJNIE ŚWIATOWEJ I RZEZI WOŁYŃSKIEJ (1939-1945)
a) cmentarz polskiej samoobrony w Przebrażu;
b) kwatera żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji AK w Zasmykach;
c) kwatera żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji AK w Rymaczach;
d) kwatera żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji AK w Moczulance;
e) kwatera zamordowanych mieszkańców wsi Ostrówki i Wola Ostrowiecka;
f) zbiorowa mogiła ofiar rzezi wołyńskiej na cmentarzu prawosławnym w Kołkach.
Prace porządkowo-pielęgnacyjne objęły m.in.: sprzątanie miejsca pamięci, wywóz śmieci, koszenie trawy, usuwanie chwastów i innej roślinności, w tym środkami chwastobójczymi, czyszczenie nagrobków, czyszczenie upamiętnień, ogrodzeń itp., wyrównywanie osuniętych nagrobków, wyrównywanie krawężników, uzupełnienia ziemi, uzupełnianie kamieni i żwiru w alejkach, przycinanie roślinności ozdobnej, sadzenie roślinności ozdobnej, malowanie nagrobków, uzupełnianie ubytków, konserwacja tablic kamiennych, odświeżanie napisów, konserwacja elementów metalowych (krzyże, łańcuchy, słupki).